لباس کُردی یکی از زیباترین، متنوع ترین و پوشیده ترین پوشش هایی است که به نوشته سیاحان در سفرنامه هایشان، در سطح فرهنگ مردم دنیا کم نظیر است؛ به طوری که این لباس در چندین جشنواره مختلف بین المللی مقام اول را به لحاض پوشش، زیبایی و تنوع طرح به خود اختصاص داده است
لباس زنان کردستان، نمونه ی ارزش مندی از لباس زنان ایرانی است. قدمت، پوشیدگی و تنوع آن در رنگ، سه ویژگی ارزش مند لباس زنان این منطقه است که سبب ماندگاری و تمایز آن شده است اما این لباس ارزشمند از گذشته تا به امروز دچار تغییراتی شده است .
کُردها طی قرون متمادی با لباس محلی خود پیوند عاطفی، عقیدتی و سنتی شدیدی برقرارکردهاند و علاقهی زیادی به حفظ و نگهداری لباس سنتی خود که نشانگر هویت فرهنگی آنهاست دارند .
شاید اولین کارکرد لباس کُردی هم همین باشد یعنی شناساندن فرد ملبس به دیگرانی که در معرض ارتباط با این شخص قرار دارند. بدیهی است شناخت خاستگاه قومی، زبانی، نژادی، مذهبی و فرهنگی یک شخص بواسطه نوع پوشاک آن میتواند کمک زیادی به ارتباطگران برای برقراری ارتباطات بین فرهنگی اثربخش با اینگونه افراد نماید .
پوشاک شکل دهندهی قضاوت در مورد افراد چه در مناسبات درون قومی و درون فرهنگی و چه در ارتباطات بین فرهنگی است .
قدمت لباس کردی :
قدمت لباس کردی به قدمت خود مردمان کُرد برمی گردد و اگر بخواهیم به تصویری مستند از قدیمیترین لباس کردی استناد کنیم، گویاترین تصاویر نقش برجسته های دوره هخامنشی است، در این نقش برجسته ها تصاویری از سربازان و سرداران ماد وجود دارد .
اصالت لباس کردی :
پوشش کامل، رعایت حجاب و راحت بودن را دلیل ماندگاری لباس سنتی کردی می توان عنوان کرد.
در لباس های کردی کم تر از پارچه هایی با رنگ تیره استفاده می شود و حتی در مراسم عزاداری، پوشش های مشکی رنگ مرسوم نیست و عزاداران با همان لباس های محلی در مراسم حاضر می شوند.
در عروسی ها هم لباس های زیبای محلی با رنگ های متنوع و شاد پوشیده می شود.
لباس عروس در طرح های مختلف و در رنگ های سفید و صورتی دوخته می شود.
لباس کردی می
تواند الگوی بسیار مناسبی برای جامعه لباس هایی که در عین پوشیدگی بسیار زیبا و
چشم نواز است اما زیبایی لباس از گذشته تا به امروزه دچار تغییرات و تحولاتی شده
است و این سوال مطرح است که چرا زنان ما از پوشش های بیگانه و غربی استفاده می
کنند .
پوشش زنان و
مردان ایران از زمانهای قدیم از اهمیت ویژهای برخودار بوده و دارای تنوع فراوان
در رنگ، طرح و … است و این تنوع با شرایط جغرافیایی، آب و هوا، فرهنگ قومی و
وضعیت اقتصادی رابطه مستقیمی دارد.
اما امروز به دلایل مختلف این تنوع در حال نابودی است و فقط در بعضی از استانها لباسهای محلی هنوز هم مورد استفاده قرار گرفته و توانسته اند تا حدودی اصالت خود را حفظ کنند .
ردپای سبک غربی بر پوشش بانوان کردستانی
استاد دانشکده فنی کردستان گفت: لباس کردی دختران امروزی ما در حال پیش رفتن به سمت و سوی سبک غربی و ترکی است و متأسفانه پوشش سنتی کردی در حال فراموشی است .
استاد دانشکده فنی کردستان اظهار کرد: لباسهای زیبا با رنگهای شاد و متنوع که برگرفته از طبیعت زیبای این منطقه است، یکی از جاذبههای فرهنگی مردم کردستان است که متأسفانه این پوشش سنتی در حال پیش رفتن به سمت و سوی سبک غربی است
وی گفت: مد و مدگرایی پدیده دنیای مدرن است، هرچند در تمدن های بزرگ و در تمام اعصار نشانه هایی از آن دیده شده است. علاقه انسان به متفاوت بودن و نو بودن از میل به تغییر پدید می آید، هرچند که این تعریف هم اکنون در جامعه ما و در میان جوانان شکلی تقلیدی و گاه غیر متعارف گرفته است اما می توان با دوخت لباس های مدرن و شیک زیبا اما با حجاب کامل کردی از فراموشی این لباس زیبا جلوگیری کرد .
این استاد دانشگاه با تاکید بر حفظ هویت و اصالت فرهنگی کردی افزود: تمام تلاش ما باید به سمتی باشد تا اصالت های فرهنگی مان را در پرتو جذابیت های دروغین فرهنگ بیگانه از دست نرود
وی در پایان گفت: ما می توانیم با دوخت لباس سنتی کردی با حجاب کامل و زیبا از فراموش شدن آن و پیش رفتن به سمت و سوی فرهنگ غربی و ترکی جلوگیری کنیم.
لباس کُردی جزیی از فرهنگ منطقه کردستان است
لباس کُردی جزیی از فرهنگ منطقه کردستان است که از قدمت زیادی برخوردار استدر حال حاضر لباس کُردی سورانی و سقزی در منطقه کردستان بیشترین استفاده را دارد .
لباس های زنانه بیشتر از جنس حریر، تور، مخمل و ساتن بوده که با پولک دوزی، سرمه دوزی، سنگ دوزی، ملیله دوزی، منجوق دوزی و … آراسته می شوند.
پارچه بخشی از لباس های مردانه نیز از جنس مَرز (مرغوز) که نوعی پشم حیوان است بوده که خاستگاه آن منطقه آرمرده بانه و هورامان است و پس از طی مراحل مختلف پشم ریسی و نخ ریسی و … آماده استفاده می شود. به دلیل زیبایی و تنوع زیاد پارچه های لباس کُردی، طی سال های اخیر استفاده از لباس کُردی بیشتر شده است و در عروسی ها این مسئله بیشتر نمود دارد.
طی سالیان اخیر کیفیت پارچه ها بسیار خوب شده است،با توجه به این مسئله و همچنین اینکه در حال حاضر پارچه ها با زیورآلات نیز ادغام شده اند و تنوع بیشتری پیدا کرده اند، استقبال از لباس کُردی نیز به مراتب بیشتر شده است
به دلیل استقبال بیشتر جوانان منطقه از لباس کُردی، به تبع آن مشاغلی همچون کُردی دوزی، ملیله دوزی، پولک دوزی، منجوق دوزی و … نیز در استان بیشتر شده است ..
تن پوش زنان کرد
جافی :شلواری همانند شلوار مردان است. این شلوار را زنان کرد، به ویژه زنان روستایی، هنگام کار میپوشند. در سایر مواقع، زنان شلوار گشاد از جنس حریر به پا میکنند .
کلنجه : نیمتنهای است که روی پیراهن بلند میپوشند و رد اورامان آن را «سوخمه» مینامند و از پارچهزری یا مخمل دوخته میشود
شال : از پارچهای زیبا بر روی لباس در ناحیه کمر بسته میشود
کلاو یا کلاه که از جنس مقوا و به شکل استوانهای کوتاه است که آن را با پولکهایی رنگین به صورت بسیار زیبایی تزیین میکنند .
کلکه : روسری یا دستاری است که به جای کلاه مورد استفاده زنان قرار میگیرد کلکه دارای رشته بلندی از ابریشم سیاه و سفید با ملیلهدوزی است .